استانبول زیبا شهری است که با وجود مساجد بسیاری که در خود جای داده است در میان توریست ها و گردشگران شناخته می شود و اگر نگاهی به تمامی آنها بندازید هیچ کدام به اندازه مسجد آبی نگاهتان را خیره به خود نمی کنند و شک نکنید که مسحور این همه عظمت و زیباییش خواهید شد و به احتمال زیاد عکس هایی از شهر استانبول دیده باشید حتما با مسجد معروف و باشکوه سلطان احمد آشنایی دارید اما نه بطور کامل ، این مسجد مسجدی با 6 مناره است که به راحتی توانسته از مساجد دیگر این شهر سری از سرها بیرون آورد و ضمنا این مسجد درست در قلب شهر تاریخی استانبول قرار گرفته است که با نورپردازی ها و معماری منحصر به فردی که داراست به راحتی دیده و شناخته شده و لازم به ذکر است که در واقع نه تنها در این شهر بلکه یکی از محبوب ترین مساجد دنیا نیز محسوب می شود .
در تور استانبول وقتی به سراغ مسجد سلطان احمد بروید در نخستین دیداری که داشته باشید ، ترکیب گنبدها و مناره ها و مقرنس کاری ها که با هنرمندی ساخته شده اند شما را مجذوب خود می کند و جالب است بدانید که این تازه ابتدای ماجراست ، سعی کنید خودتان را به شبستان مسجد برسانید و به بهشتی از طرح و نور و رنگ قدم گذاشته و کاشی کاری های بی نظیر، طلاکاری های چشمگیر و بازی دلبرانه رنگ و نوری که در اینجا غوغا می کند از نزدیک دیده و لذت ببرید ، در ادامه با ما همراه باشید .
مسجد آبی استانبول یا همان مسجد سلطان احمد به دستور سلطان احمد اول و درست در زمانی که تنها ۱۹ سال بیشتر نداشت ساخته شد و نکته بعدی اینکه این مسجد در نزدیکی ایا صوفیه قرار گرفته شده و بر روی محوطه یک میدان اسب دوانی باستانی و کاخ امپراطوری بیزانس بنا شده است که بسیار هم مجذوب کننده است و در ضمن موزائیک های کاخ مذکور را در موزه موزائیک در همان نزدیکی می توانید از نزدیک تماشا کنید و در ادامه پروژه ساخت مسجد آبی در سال ۱۶۰۹ میلادی آغاز شد و ۷ سال زمان برد و معماری که طراحی مسجد سلطان احمد را به عهده داشت فردی به نام " آقا محمد " بود که جدش را اعدام کردند و وقتی این اتفاق افتاد سلطان احمد که بسیار نگران به پایان رسیدن این مسجد عظیم و باشکوه بود اغلب خود درگیر روند کار می شد و با بقیه کارکنان مسجد همکاری های لازم را داشت که کار زودتر به اتمام برسد و موضوه ناراحت کننده اینجاست که او تنها یک سال پس از اتمام ساخت شاهکارش در سن ۲۷ سالگی در اوج جوانی درگذشت و پیکر او به همراه همسر و سه پسرش با کمال شکوه و احترام در بیرون مسجد دفن شده است که لازم است بدانید که مجموعه مسجد اصلی شامل یک مدرسه ، بیمارستان ، یک مدرسه ابتدایی ، بازار ، عمارت و گور موسس آن بود که متأسفانه اکثرشان در قرن نوزدهم تخریب شدند .
" مسجد امپراتوری سلطان احمد اول Sultan Ahmet Camii, Sultan Ahmed Mosque " که در استانبول به مسجد آبی هم شهرت دارد ، مشرف به میدان اسب دوانی در مرکز استانبول قدیم بوده که یکی از مناظر دیدنی درجه یک در این شهر تاریخی در میان علاقه مندان و گردشگران خارجی است و بازدید کننده های خارجی این مکان را با توجه به رنگ کاشی های داخلی اش که خودنمایی می کند " مسجد آبی " می نامند ، اما توجه داشته باشید که بیشتر کاشی های آبی جذابی که هست در گالری های خارج از دسترس طبقات بالایی قرار گرفته اند و با تمام این توضیحات این مسجد نمونه ای منحصر به فرد از مساجد فوق العاده ی امپراتوری عثمانی می باشد که بهتر است عازم این شهر زیبا و به یاد ماندنی شوید و حتما دیدن آن را جزو برنامه های تفریحی تان قرار دهید و از تماشای آن لذت ببرید و توجه داشته باشید که گنبد های آبشاری و 6 منار باریک " مسجد سلطان احمد " آسمان استانبول را در خود فرا گرفته است و در ادامه اینکه در قرن هفدهم سلطان احمد اول تصمیم بسیار مهم و بزرگی گرفت و آن هم ساخت مکانی برای پرستش مسلمانان بود که حتی از ایا صوفیه نیز بهتر و ویژه تر باشد و مهم است بدانید که این دو مسجد شاخص و معروف استانبول در میدان اصلی استانبول در کنار یکدیگر قرار دارند که قضاوت درباره اینکه کدام یک از این دو مسجد تحسین برانگیزتر و پرطرفدارتر هستند به عهده شما خواهیم گذاشت .
همانطور که در بالا هم گفتیم مسجد سلطان احمد با شش مناره و آبشاری از چند گنبد منحصر به فرد ، همتای ارزشمند و رقیبی جدی برای ایا صوفیه که تنها به اندازه چند دقیقه پیاده روی تا مسجد آبی معروف فاصله دارد ، بشمار می رود و در ضمن معمار مسجد آبی استانبول ، " محمد آقا صدفکار " قصد داشت با ساخت این بنا به همکاران محبوبش اعم از : آنتمیوس ترالسی ( Anthemius of Tralles ) و ایسیدور میلتوسی ( Isidorus of Miletus ) ، معماران ایاصوفیه که جزو شاهکارشان را هزاران سال قبل تر از تولد محمد آقا بنا کرده بودند ، ادای احترام کند و موفق هم شد و اینکه اهمیت تکمیل ساخت مسجد برای سلطان احمد آنقدر زیاد بود که گاها خودش در مراحل ساخت کلی همکاری های مهم داشت .
نکته بعدی که حائز اهمیت است برجسته ترین ویژگی های مسجد آبی است که از دوردست نیز قابل مشاهده است شش مناره ی زیبای آن هستند و از آنجاییکه اکثر مساجد دارای چهار ، دو یا یک مناره هستند این ویژگی مسجد آبی بسیار منحصر به فرد و چشمگیر بوده و حکایتی از گذشته دهان به دهان پیچیده که سلطان به معمارش دستور ساخت " مناره های طلایی ( altin ) " را داده بوده که معمار این مسجد به اشتباه " شش ( alti ) مناره " شنیده بوده است و با توجه به این ویژگی خاص و هر اشتباهی که سهوا اتفاق افتاد جنجالی به پا شد زیرا مسجد الحرام مکه نیز شش مناره داشت و صحبت هایی در این خصوص در میان عموم مردم رد و بدل می شد تا در آخر سلطان با فرستادن معمارش به مکه جهت اضافه کردن مناره هفتم ، این جنجال را ختم به خیر کرد .
دیگر ویژگی قابل توجه نمای خارجی این بنا چینش و قرارگیری زیبای آبشاری این گنبد ها می باشد که گویی از گنبد بزرگ مرکزی به پایین سرازیر شده اند و بسیار وجدآور است و طاق های زیر گنبد توازن بصری بیشتری به این بنا هدیه داده و نمای خارجی مسجد هیچگونه رنگ آبی را نشان نمی دهد و در ادامه اینکه ورودی اصلی غربی به زیبایی هرچه تمام تزئین شده است و ارزش بصری بسیار بالایی در میان هنر دوستان و معماران دارد و با این وجود ، جهت نگه داشتن حرمت این مجموعه تاریخی و محترم افرادی که قصد عبادت ندارند باید از ورودی شمالی سمت میدان اسب دوانی وارد این مسجد شوند و جالب است که از این دروازه زنجیرهایی نمادین آویزان شده تا در اصطلاح همه افراد حتی سلطان سوار بر اسب نیز هنگام ورود به این مکان تعظیم نمایند .
نمای داخل این بنا درست سقف مرتفع آن با 20000 کاشی آبی رنگ طراحی و مزین شده است که نام مسجد از این کاشی ها ایده و الهام گرفته شده و اینکه کاشی های قدیمی دارای طرح گل ، درخت و الگوهای انتزاعی بسیار زیبا ، نمونه ای عالی از طراحی ایزنیکی قرن 16 می باشند که شما مبهوتش می شوید و در ضمن تمامی این عناصر مسجد را به یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری استانبول تبدیل کرده است و مهم است بدانید که این مسجد در یکی از محله های مهم استانبول جا خوش کرده است و کاشی های ایزنیکی در گالری ها و دیوار شمالی بالای ورودی اصلی بسیار مناسب عکاسی و فیلمبرداری هستند و بقیه کاشی ها که طرح هایشان ظرافت کمتری نسبت به دیگر کاشی ها دارد در کوتاهیه قرار گرفته اند و فضای داخلی با 260 پنجره که زمانی با شیشه های رنگی قرن 17 پر شده بودند نمایی روشن از آفتاب را به داخل انعکاس می دهند و متاسفانه این شیشه ها از بین رفته و با کپی های نامرغوب جایگزین شده اند ول زیباییشان به همان صورت باقی مانده است .
کافیست که با ورود به این جاذبه تاریخی زیبا نگاهی به طراحی این مسجد بیندازید تا شما هم این موضوع را تایید نمایید که " مسجد آبی " به راحتی نقطه اوج معماری عثمانی محسوب می شود و گنبدهای آبشاری ، تقارن زیبا و طاق های پی در پی آن ، مناره ها و کاشی های آبی درون این مسجد ، از هر لحاظ خاص و شگفت انگیز هستند که مبهوت دست هنرمند این معماران خواهید شد و البته طراحی و معماری این سازه مذهبی به صورت ترکیبی می باشد و با یک بررسی کوتاه این را می فهمید که عناصر معماری اسلامی نیز در آن به وفور دیده می شود و همچنین از طراحی سازه ای بیزانسی مانند ایاصوفیه الهام گرفته شده و بنابراین بی دلیل نیست که از مسجد سلطان احمد به عنوان شگفت انگیزترین مسجد تاریخی کشور ترکیه یاد می شود و البته نا گفته نماند که این شگفتی قادر خواهد بود به راحتی این مسجد را به یکی از جاذبه های بسیار دوست داشتنی نیز تبدیل کند .
معماری مسجد سلطان احمد را هنرمندی به نام " Sedefkâr Mehmed Aga " عهده دار بود و او که شاگرد معمار سنان (1) بوده است ، ایده های هنرمندانه استادش را با استعداد بی نظیر خود ترکیب کرده و برای ساخت مسجدی چنان پر ابهت و با شکوه با کمک جمعی از هنرمندان زبردست دست به کار شد و در این مسجد بخش هایی با نام : نمای بیرونی مسجد سلطان احمد ، مناره های مسجد آبی و معماری داخلی مسجد سلطان احمد تقسیم بندی شده است .